Διευθύντρια Ε΄ Πνευμονολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν
Οι εποχικές αλλεργίες σε συνδυασμό με την αφρικανική σκόνη απασχολούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού αυτήν την εποχή, ενώ για τους ασθενείς με γνωστό αναπνευστικό νόσημα ξεκινάει μία περίοδος ταλαιπωρίας.
1 στους 4 ενήλικες και σχεδόν 1 στα 5 παιδιά εμφανίζουν εποχικές αλλεργίες στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα η περίοδος έξαρσης ξεκινάει τον Μάρτιο και τελειώνει τον Ιούνιο, με κύριους πρωταγωνιστές την γύρη των αγρωστωδών – περδικάκι – γύρη της ελιάς. Λόγω της κλιματικής αλλαγής οι εποχικές αλλεργίες διαρκούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εκτός από την γύρη, άλλα δυνητικά αλλεργιογόνα είναι η μούχλα, το τρίχωμα των ζώων και τα ακάρεα της σκόνης.
Η αλλεργία είναι μια φυσιολογική αλλά υπερβολική αντίδραση του οργανισμού, που προκαλείται από μία αβλαβή ουσία για τους περισσοτέρους ανθρώπους, το αλλεργιογόνο, το οποίο μπορεί να το εισπνεύσει, να το φάει ή να έρθει σε επαφή με την επιδερμίδα του. Το αλλεργιογόνο διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και προκαλεί τον σχηματισμό αντισωμάτων. Η εκ νέου επαφή με το αλλεργιογόνο το αναγνωρίζει αμέσως και ενώ στα φυσιολογικά άτομα δεν δημιουργείται κάποιο πρόβλημα στους αλλεργικούς ασθένειες έχουμε μία υπερβολική αντίδραση, με τα εξής συμπτώματα :
- Καταρροή
- Φτέρνισμα
- Φαγούρα
- Ρινική απόφραξη
- Δάκρυσμα των ματιών
- Βήχας – Συριγμός
- Δερματικά Εξανθήματα
Βασικός τρόπος αντιμετώπισης της εποχικής αλλεργίας είναι ο περιορισμός της έκθεσης στο αλλεργιογόνο. Στις ευπαθείς ομάδες αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την χρήση μάσκας όταν εξέρχεται από το σπίτι ή με την παραμονή του ατόμου στο σπίτι με κλειστά παράθυρα όταν έχουμε υψηλά επίπεδα γύρης - σκόνης στην ατμόσφαιρα. Επίσης, καθαρισμός του αέρα και αλλαγή φίλτρων στα κλιματιστικά. Όταν το άτομο εξέρχεται, προτιμάται να αποφεύγονται οι πρωινές ώρες και επιβάλλεται η αλλαγή ρούχων και σχολαστικό πλύσιμο μετά την επιστροφή του στο σπίτι.
Μερικοί άνθρωποι έχουν πολύ ήπια αλλεργικά συμπτώματα και για μικρό χρονικό διάστημα, ενώ άλλοι έχουν σοβαρά συμπτώματα που τους εμποδίζουν στην καθημερινή τους ζωή. Όταν τα συμπτώματα είναι ήπια η συνήθης θεραπεία είναι αντιισταμινικά χάπια και τοπική θεραπεία (εισπνεόμενα και ρινικά κορτικοειδή), ενώ σε πιο σοβαρά συμπτώματα χρειάζεται συστηματική θεραπεία από εξειδικευμένο γιατρό μετά από έλεγχο με εξετάσεις αίματος (IgE) και δερματικά τεστ για να αποκαλυφθεί το αλλεργιογόνο
Υπάρχουν τροφές που ωθούν τον οργανισμό να παράγει ισταμίνη και αυτές πρέπει να αποφεύγονται (επεξεργασμένα τρόφιμα και αλλαντικά) , ενώ τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C (φρούτα και λαχανικά) καθώς και το μέλι – γύρη μελισσών αποτρέπει τις αλλεργίες.
Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό αυτής της εποχής είναι η αφρικανική σκόνη που μεταφέρεται μέσω των ανέμων από την Σαχάρα και προκαλεί διάφορα αναπνευστικά προβλήματα σε άτομα με αλλεργίες και άσθμα.
Η μεταφορά αφρικανικής σκόνης έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες γεγονός που αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή, σε μεταβολές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία του αέρα καθώς και σε ανθρωπογενείς παρεμβάσεις.
Η αφρικανική σκόνη περιέχει οργανικές ουσίες (γύρεις, μύκητες, βακτήρια, ιούς, φυτικά και ζωικά υλικά) και ανόργανες ουσίες (ορυκτά, βαρέα μέταλλα, βιομηχανικοί ρύποι ραδιενεργά στοιχεία). Η εισπνοή σωματιδίων επιδεινώνει τα συμπτώματα του άσθματος (βήχας, δύσπνοια, συριγμός), της αλλεργικής ρινίτιδας καθώς και ερεθισμό των ματιών – εξανθήματα. Και σε αυτήν την περίπτωση συνιστάται η αποφυγή υπαίθριας δραστηριότητας τις μέρες με υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης, χρήση μάσκας, καθαρισμός χώρων – επιφανειών, και φαρμακευτική αγωγή στους αναπνευστικούς ασθενείς.
