Αναπληρωτή Διευθυντή Γ’ Παθολογικού Τμήματος, Ειδικού Διαβητολόγου, Κέντρο Μεταβολισμού & Διαβήτη, Eρρίκος Ντυνάν Hospital Center
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μεταβολική ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και από διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, των λιπιδίων και των πρωτεϊνών.
Αυτό προκαλείται είτε λόγω της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη, την ορμόνη που προκαλεί την ελάττωση της γλυκόζης στο αίμα.Οι κυριότεροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη είναι τρεις: ο τύπος 1, ο τύπος 2 και ο διαβήτης της κύησης, ενώ υπάρχουν και άλλοι ειδικοί τύποι.
Στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1 δεν παράγεται ινσουλίνη, είτε παράγεται σε ελάχιστη ποσότητα.
Στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2 παράγεται μεν αρχικά ινσουλίνη, αλλά συχνά σε μεγάλη ποσότητα. Τότε το πάγκρεας εξαντλεί την παραγωγή του, οπότε σε όψιμο στάδιο μπορεί να χρειάζεται η χορήγηση της ινσουλίνης με ένεση. Άλλος λόγος αύξησης της γλυκόζης στο αίμα είναι η αντίσταση των κυττάρων που θα την χρησιμοποιήσουν ("αντίσταση στην ινσουλίνη"). Είναι συχνή σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, σε άτομα που δεν ασκούνται και σε καταστάσεις σημαντικού σωματικού και ψυχικού στρες. Οι μηχανισμοί αυτοί επηρεάζονται από τον τρόπο ζωής κυρίως στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2, αλλά και από την κληρονομικότητα.Τα συνηθισμένα πρώτα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη είναι:
- πολυουρία - μπορεί να εκδηλώνεται ως συχνουρία
- πολυδιψία
- απώλεια βάρους - χωρίς αυτή να επιδιώκεται με δίαιτα
- πείνα - ακόμα κι αν ο ασθενής τρώει πολύ συχνά
- σημαντική κούραση
- απόπνοια οξόνης
Συχνά ακόμη μπορεί να υπάρχουν:
- θολή όραση
- καθυστερημένη θεραπεία πληγών
- πόνοι ή μουδιασμένα χέρια ("σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα") ή πόδια (συχνότερα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2)
Μερικά άτομα με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να μην εμφανίζουν πολύ έντονα συμπτώματα ή άλλοτε να τα εμφανίζουν κι άλλοτε όχι. Ειδικότερα, στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1, η πολυουρία και η δίψα μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονες και να προκληθεί αφυδάτωση. Αν δεν δοθεί ινσουλίνη, μπορεί να προκύψει διαβητική κετοξέωση, μια βαριά και επικίνδυνη κατάσταση. Αυτή μπορεί να οδηγήσει σε κώμα αν δεν αντιμετωπιστεί με χορήγηση ορού και ινσουλίνης από τη φλέβα.
Η μη ικανοποιητική ρύθμιση του αυξημένου σακχάρου ευθύνεται για την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών. Οι επιπλοκές του διαβήτη είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (βλάβες στο βυθό των ματιών), η διαβητική νεφροπάθεια και η διαβητική νευροπάθεια. Ο διαβήτης προκαλεί επίσης σοβαρές και θανατηφόρες επιπλοκές από τα αγγεία της καρδιάς (στηθάγχη, έμφραγμα), του εγκεφάλου (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια) και των ποδιών (γάγγραινα).
Είναι αυτονόητο ότι η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη με αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι πολύ σημαντική, ώστε έγκαιρα να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία, να υποχωρήσουν τα συμπτώματα, και να προληφθούν οι διαβητικές επιπλοκές.
